ա. Խնդրի նախնական դրվածքը

Ո՞րն է փիլիսոփայության հիմնական խնդիրը: Այս հարցին պատասխանելու համար պետք է մի պահ վերանալ դասագրքային-ակադեմիական ձևակերպումներից: Քանզի խնդիրն այդ ճանաչում է յուրաքանչյուր ոք, ով` շպրտված Գոյության անկառավարելի հորձանուտը` մի պահ իր գիտակցության մեջ է առնում սեփական գոյության բախումը այդ անհայտ ինչ-որ բանին:

Ինձ միշտ ( Read more... )

(Այս կտորը գրեթե նույնությամբ կրկնում է 2009-ի փետրվարին Live Journal-ի իմ բլոգում տեղադրածս «Էթիկայի պարադոքսը» ռուսերեն տեքստը)

Եթե կույր լինեիք, դուք մեղք չէիք ունենա, բայց հիմա ասում եք, թե` տեսնում ենք. և ձեր մեղքը ձեր մեջ հաստատ է մնում:
Հովհաննես 9. 41

«Տրանսցենդենտալ անհայտի» հանդեպ սխոլաստիկ մտքի փակվածությունն իրեն զգացնել է տալիս, այսպես ( Read more... )

Խոսքը գնում է փիլիսոփայական նախասիրության մասին: Այո, մարդիկ կարող են նախասիրություններ ունենալ նաև ճշմարտության իրենց փնտրտուքի մեջ` եթե կանխավ գիտեն, թե ի՞նչ է իրենց ուզածը: Եվ այստեղ դարձյալ ներս է սպրդում անիծյալ հոգեբանությունը: Ռոմանտի՞զմ, թե՞ ուտոպիա - այս դիլեման, որ վերաբերվում է մարդկային համակեցությանը, մարդկային գոյության պրակտիկային, ( Read more... )

Չէի ցանկանա շփոթմունքի տեղ առաջանար: Ես բնավ էլ իրար չեմ խառնում մետաֆիզիականն ու կրոնականը: Կարող է լինել աթեիստական մետաֆիզիկա: Ավելին` կարող է լինել նաև սոցիալականի մետաֆիզիկա, ինչպես որ չի հերքվում այստեղ հնարավորությունը սոցիալականը որպես մետաֆիզիկական սկիզբ ճանաչելու (ավելի վերև նշվեց, որ պատմությունն էլ կարող է այդպիսին ճանաչվել` վերածվելով ( Read more... )

Մարդկային գոյության պրակտիկային վերաբերող «ի՞նչ անել» հիմնական հարցին կան բազմաթիվ պատասխաններ, որոնք բոլորը, սակայն, կարելի է դասակարգել ըստ երկու հիմնական հայեցակետերի:

Առաջինը (պայմանավորվենք անվանել այն «մետաֆիզիկական») ասում է, որ հնարավոր չէ ու երբևէ չի լինի կառուցել երջանիկ մարդկային կյանք, երջանիկ մարդկային համակեցություն (հասարակարգ)` ( Read more... )

Հեղինակությունների և սրբությունների հարցը առանձին ու բարդ թեմա է: Ֆոյերբախն ասում էր, որ մարդն իր սեփական բովանդակությունը տրանսցենդում է ինքն իրենից` վերագրելով գերբնական Էակին` Աստծուն: Որքան Աստված լցվում էր մարդկային բովանդակությամբ, այնքան մարդն ինքը դատարկվում էր: Բարի: Ուրեմն գալիս է երջանիկ ժամանակաշրջանը, երբ մարդը վերջապես վերստանում է ( Read more... )

Մարգարեն ասում է. «Վա՜յ նրանց, որոնք չարը բարի կանվանեն և բարին` չար, որոնք լույսը խավար կհամարեն և խավարը` լույս, որոնք դառնը քաղցր կհամարեն և քաղցրը` դառն: Վա՜յ նրանց, որոնք իրենք իրենց իմաստունի տեղ կդնեն, իրենք իրենց աչքին խորագետ կերևան» (Եսայի 5. 20, 21):

Գիտեմ, որ այսօր ընդունված չէ, ինչպես մի ժամանակ էր, աստվածաշնչյան մեջբերումներով խոսել: ( Read more... )

Ճշմարտության մասին
(արիստոտելյան մտորում)

Մեզ հետաքրքրող հիմնական հարցը` մի՞ է ճշմարտությունը, թե՞, ինչպես պնդում են ոմանք, կարող են բազում ճշմարտություններ գոյություն ունենալ` մեկը մյուսի կողքին: Ընդ որում` այդպես խոսողները նաև ասում են, որ գոյություն ունի տարբեր ճշմարտությունների բախում, մրցակցություն, պայքար. որ ճշմարտություններն այդ կերպ ( Read more... )